Không đơn thuần là nơi để nghỉ ngơi, Hồ Núi Cốc còn là nơi để du khách đắm mình vào huyền thoại, cảm nhận rõ hơn về tình yêu, cuộc sống và thậm chí là có cơ hội để tĩnh tâm nhìn lại mình.

Tỉnh lộ Đán - Tân Cương - Núi Cốc trải nhựa phẳng lỳ, quanh co uốn lượn, khẽ ôm lấy những quả đồi xanh ngút ngàn, màu xanh của cây rừng và màu xanh của những búp chè Tân Cương - những búp chè đại diện cho thứ chè Thái Nguyên nức danh. Theo con đường ấy chừng 15km tính từ trung tâm thành phố Thái Nguyên, du khách không khỏi sững sờ trước một hồ trên núi với những hòn đảo lớn nhỏ đan xen nổi bật giữa sóng hồ - Hồ Núi Cốc.

Không phải là hồ tự nhiên, Hồ Núi Cốc được tạo ra khi đập ngăn dòng sông Công được xây dựng. Với 89 hòn đảo lớn nhỏ lô nhô khắp mặt hồ, Hồ Núi Cốc được ví như một Hạ Long thu nhỏ. Mây trời hòa quyện cùng núi non, cây cỏ in bóng xuống mặt hồ xanh biếc có sức quyến rũ kỳ lạ, đặc biệt là với những người vốn đã quen với nhà cao tầng và những con phố đông đúc.

Trên hải trình giữa lòng hồ, du khách không khỏi tò mò trước một cổng tam quan bề thế trên đảo Núi Cái. Cập bến ở đây, sau khi bước qua cổng tam quan này, du khách sẽ phải bước lên 108 bậc thang để lên tới Nhà Cổ. Ngôi nhà này đã có niên đại 200 năm. Bên trong ngôi nhà, hơn 1000 hiện vật được trưng bày, đây là những sản phẩm làng nghề truyền thống được đưa đến từ hơn 90 làng nghề trên mọi miền Tổ quốc.

Nhắc đến Hồ Núi Cốc thì không thể không nhắc đến cuộc tình giữa nàng Công và chàng Cốc - một chuyện tình thương đau còn để lại dấu tích đến ngày nay.

Ngày xưa có một chàng trai nghèo sống bằng nghề đốn củi, chàng có tên là Cốc. Bởi vì quá nghèo nên chàng Cốc không thể lấy được vợ. Mỗi lúc buồn, chàng chỉ còn biết gửi nỗi lòng vào tiếng sáo. Một năm mất mùa, chàng Cốc đến nhà quan lang ở vùng gần sông Công, sông Gâm làm thuê. Quan lang này có một cô con gái xinh đẹp và hát hay, múa giỏi nức tiếng khắp vùng, đó là nàng Công. Nhiều người đến ướm hỏi nhưng nàng Công không ưng một ai. Duyên trời định đoạt, tiếng sáo chàng Cốc đã khiến trái tim người con gái rung động.

Biết chuyện, quan lang vô cùng tức giận. Ông bắt chàng Cốc làm những việc khó khăn, nguy hiểm cốt để hại chàng. Với sự giúp đỡ của tiên ông và các loại thú rừng, chàng Cốc đã hoàn thành tất cả yêu cầu. Song điều đó không làm quan lang hài lòng, ông bắt nhốt nàng Công trong nhà và cho quân truy đuổi chàng Cốc. Phần chàng Cốc, chàng về quê chờ ngày gặp lại người yêu. Chàng chờ mãi, chờ đến khi cả tấm thân hóa thành quả núi mà nàng Công vẫn chưa đến. Thương nhớ chàng Cốc, nàng Công khóc ròng rã, rồi thân thể nàng cũng tan ra thành nước.

Ngọn núi Cốc bây giờ là hiện thân của chàng trai năm xưa, còn người yêu chàng đã hóa thân thành dòng sông Công êm dịu. Người ta bảo, mỗi lần lũ lên là mỗi lần nàng Công cố vươn mình để được gần chàng Cốc hơn.

Câu chuyện tình bi thảm của đôi trai gái hóa sông hóa núi kia không là huyền thoại tình yêu duy nhất ở Hồ Núi Cốc này. Ba cây thông, hai trai, một gái đang đứng sừng sững kia là một bằng chứng không thể chối bỏ.

Xưa có hai anh em sinh đôi giống nhau như hai giọt nước, cả hai chàng cùng tài giỏi và vô cùng hiếu thuận. Một ngày nọ, người anh xuống núi, chàng gặp cô gái xinh đẹp nhất vùng và tình yêu bắt đầu nảy nở trong mỗi người. Ngày hôm sau, khi cô gái đang mong chờ chàng trai hôm qua tới thì cũng là lúc người em xuống núi và cũng gặp nàng. Người em cũng say đắm trước dung nhan của cô gái kia. Còn cô gái, cô đâu ngờ người đang đứng trước mặt mình là một người khác.

Tới một ngày, người anh hẹn cô gái về ngày đính ước, cô gái thẹn thùng ưng thuận. Ngày hôm sau, cũng như anh mình, người em xuống núi xin lời đính ước. Xúc động nghĩ rằng chàng trai đang nhắc lại lời hẹn, cô gái khẽ gật đầu.

Ngày hẹn ước cùng tới, dưới ánh trăng vằng vặc, ba người ngỡ ngàng nhìn nhau. Cô gái òa khóc trước sự sững sờ của hai anh em. Động lòng thương cảm, Ngọc Hoàng ban phép cho họ được mãi mãi bên nhau. Ngày hôm sau, tại nơi ba người đứng đêm qua, người ta bỗng thấy có ba cây thông cao lớn, xanh tốt đứng sừng sững giữa trời.

Đặt chân đến nơi đây, du khách không khỏi ngỡ ngàng trước một công trình cao lớn, uy nghi, đó là bức tượng Phật Thích Ca Mâu Ni khổng lồ. Bức tượng cao tới 45m màu vàng rực dưới nắng. Đặc biệt hơn cả, đây là một pho tượng rỗng, trong lòng tượng Phật là ngôi chùa có tên Thác Vàng.

Đến với Hồ Núi Cốc, du khách có thể bị cuốn đi bởi hàng loạt điểm đến hấp dẫn khác. Ngồi trên thuyền phao trôi theo dòng sông nhỏ tượng trưng cho nước mắt nàng Công trong Cung Huyền thoại, du khách có thể cảm nhận sâu hơn về huyền thoại sông Công - núi Cốc qua những tạo hình tái hiện lại câu chuyện. Ngoài ra, du khách có thể tham quan động Ba cây thông, động Thế giới cổ tích hay vui chơi trong công viên nước (nếu vào mùa hè), vườn thú hay mua sắm trong chợ tình…

Đặc biệt, những tiết mục biểu diễn nhạc nước với sân khấu ngoài trời, nơi có thểngắm nhìn cả ba cây thông trong câu chuyên cổ cũng có sức hấp dẫn đặc biệt đối với khách tham quan.

Không đơn thuần là nơi để nghỉ ngơi, Hồ Núi Cốc còn là nơi để du khách đắm mình vào huyền thoại, cảm nhận rõ hơn về tình yêu, cuộc sống và thậm chí là có cơ hội để tĩnh tâm nhìn lại mình.